Otwiera nowe okno

Rodzinna piecza zastępcza

Rodzina

Ustawa z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (t.j. Dz. U. z 2022 r., poz. 447)

Czym jest piecza zastępcza?

Piecza zastępcza sprawowana jest w przypadku niemożności zapewnienia opieki i wychowania nad dzieckiem przez rodziców.

Pieczę zastępczą organizuje powiat w formie: rodzinnej i instytucjonalnej.

 

Jakie są zadania i obowiązki wynikające z rodzinnej pieczy zastępczej?

  • zapewnianie dziecku całodobowej opieki i wychowania, w szczególności:
  1. traktowanie dziecka w sposób sprzyjający poczuciu godności i wartości osobowej;
  2. zapewnianie dostępu do przysługujących świadczeń zdrowotnych;
  3. zapewnianie kształcenia, wyrównywanie braków rozwojowych i szkolnych;
  4. zapewnianie rozwoju uzdolnień i zainteresowań;
  5. zaspokajanie jego potrzeb emocjonalnych, bytowych, rozwojowych, społecznych oraz religijnych;
  6. zapewnianie ochrony przed arbitralną lub bezprawną ingerencją w życie prywatne dziecka;
  7. umożliwianie kontaktu z rodzicami i innymi osobami bliskimi, chyba że sąd postanowi inaczej.
  • współpraca z ośrodkiem adopcyjnym, koordynatorem rodzinnej pieczy zastępczej i organizatorem rodzinnej pieczy zastępczej (PCPR);
  • opracowywanie i realizowanie wspólnie z koordynatorem rodzinnej pieczy zastępczej planu pomocy dziecku;


Zasady umieszczania dzieci w pieczy zastępczej:

Umieszczenie dziecka w pieczy zastępczej następuje:

  • na podstawie orzeczenia sądu;
  • w przypadku pilnej konieczności, na wniosek lub za zgodą rodziców dziecka, możliwe jest umieszczenie dziecka w rodzinnej pieczy zastępczej na podstawie umowy zawartej między rodziną zastępczą lub prowadzącym rodzinny dom dziecka, a starostą właściwym ze względu na miejsce zamieszkania tej rodziny lub miejsce prowadzenia rodzinnego domu dziecka.


Okres pobytu dziecka w pieczy zastępczej

  1. Objęcie dziecka jedną z form pieczy zastępczej następuje na okres nie dłuższy niż do osiągnięcia pełnoletności.
  2. Osoba, która osiągnęła pełnoletność przebywając w pieczy zastępczej, może przebywać w dotychczasowej rodzinie zastępczej, rodzinnym domu dziecka albo placówce opiekuńczo-wychowawczej, za zgodą odpowiednio rodziny zastępczej, prowadzącego rodzinny dom dziecka albo dyrektora placówki opiekuńczo-wychowawczej, nie dłużej jednak niż do ukończenia 25. roku życia, jeżeli kontynuuje naukę.


Kto może pełnić funkcję rodziny zastępczej ?

Pełnienie funkcji rodziny zastępczej oraz prowadzenie rodzinnego domu dziecka może być powierzone małżonkom lub osobie niepozostającej w związku małżeńskim, które:

  • dają rękojmię należytego sprawowania pieczy zastępczej,
  • nie są i nie były pozbawione władzy rodzicielskiej, oraz władza rodzicielska nie jest im ograniczona ani zawieszona,
  • wypełniają obowiązek alimentacyjny — w przypadku gdy taki obowiązek w stosunku do nich wynika z tytułu egzekucyjnego,
  • nie są ograniczone w zdolności do czynności prawnych,
  • są zdolne do sprawowania właściwej opieki nad dzieckiem, co zostało potwierdzone:b) opinią o posiadaniu predyspozycji i motywacji do pełnienia funkcji rodziny zastępczej lub prowadzenia rodzinnego domu dziecka wystawioną przez psychologa, który posiada co najmniej wykształcenie wyższe magisterski na kierunku psychologia oraz 2 – letnie doświadczenie w poradnictwie rodzinnym,
  • a) zaświadczeniem lekarskim o stanie zdrowia wystawionym przez lekarza podstawowej opieki zdrowotnej, w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 27 października 2017 r. o podstawowej zdrowotnej (Dz. U. Z 2021 r. poz 1050), oraz
  • przebywają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, z tym że w przypadku cudzoziemców ich pobyt jest legalny,
  • zapewnią odpowiednie warunki bytowe i mieszkaniowe umożliwiające dziecku zaspokajanie jego indywidualnych potrzeb, w tym:
    1. rozwoju emocjonalnego, fizycznego i społecznego,
    2. właściwej edukacji i rozwoju zainteresowań,
    3. wypoczynku i organizacji czasu wolnego.

Pełnienie funkcji rodziny zastępczej niezawodowej lub zawodowej oraz prowadzenie rodzinnego domu dziecka może być powierzone osobom, które nie były skazane prawomocnym wyrokiem za umyślne przestępstwo lub umyślne przestępstwo skarbowe.

W przypadku rodziny zastępczej niezawodowej co najmniej jedna osoba tworząca tę rodzinę musi posiadać stałe źródło dochodów.

Rodzina zastępcza oraz prowadzący rodzinny dom dziecka sprawujący pieczę zastępczą nad dzieckiem mogą czasowo, za zgodą sądu, sprawować pieczę zastępczą nad tym dzieckiem poza terytorium Rzeczpospolitej Polskiej.

Sprawowanie piczy zastępczej nad dzieckiem może być czasowo powierzone przez sąd rodzinie zastępczej lub prowadzącemu rodzinny dom dziecka, którzy nie zamieszkują na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej, w przypadku gdy rodzina zastępcza lub prowadzący rodzinny dom dziecka sprawują pieczę zastępczą nad rodzeństwem tego dziecko.

Procedura kwalifikacji kandydatów na rodziny zastępcze

  1. Złożenie wniosku przez kandydatów o zakwalifikowanie do pełnienia funkcji rodziny zastępczej lub prowadzącego rodzinny dom dziecka;
  2. Analiza sytuacji osobistej, rodzinnej i majątkowej kandydatów na rodzinę zastępczą lub prowadzących rodzinny dom dziecka przeprowadzona przez organizatora rodzinnej pieczy zastępczej;
  3. Diagnoza psychologiczna kandydatów na rodzinę zastępczą lub prowadzących rodzinny dom dziecka;
  4. Szkolenie dla kandydatów na rodzinę zastępczą lub prowadzących rodzinny dom dziecka;
  5. Kwalifikacja kandydatów na rodzinę zastępczą lub prowadzących rodzinny dom dziecka.

Formy rodzinnej pieczy zastępczej:


1. Rodzina zastępcza:

  • Spokrewniona
    • tworzą ją małżonkowie lub osoba nie pozostająca w związku małżeńskim, u których umieszczono dziecko w celu sprawowania nad nim pieczy zastępczej, będący wstępnymi (dziadkami) lub rodzeństwem dziecka;
  • Niezawodowa
    • tworzą ją małżonkowie lub osoba nie pozostająca w związku małżeńskim, u których umieszczono dziecko w celu sprawowania nad nim pieczy zastępczej, niebędący wstępnymi (dziadkami) lub rodzeństwem dziecka;
    • w tym samym czasie może w niej przebywać nie więcej niż 3 dzieci lub osób, które osiągnęły pełnoletność przebywając w pieczy zastępczej, o których mowa w art. 37 ust. 2 ustawy w wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej;
  • Zawodowa
    • tworzą ją małżonkowie lub osoba nie pozostająca w związku małżeńskim, u których umieszczono dziecko w celu sprawowania nad nim pieczy zastępczej, niebędący wstępnymi (dziadkami) lub rodzeństwem dziecka;
    • w tym samym czasie może w niej przebywać nie więcej niż 3 dziecilub osób, które osiągnęły pełnoletność przebywając w pieczy zastępczej, o których mowa w art. 37 ust. 2 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej;
     

Rodzina zastępcza zawodowa może być sprawowana jako:

  • Rodzina zawodowa pełniąca funkcję pogotowia rodzinnego, która przyjmuje dziecko:
    • na podstawie orzeczenia sądu;
    • w przypadku gdy dziecko zostało doprowadzone przez Policję lub Straż Graniczną;
    • na wniosek rodziców, dziecka lub innej osoby w przypadku, o którym mowa w art. 12a ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie.

Rodzina zastępcza zawodowa pełniąca funkcję pogotowia rodzinnego może odmówić, w szczególnie uzasadnionych przypadkach, przyjęcia dziecka:

  • jeżeli łączna liczba umieszczonych w tej rodzinie dzieci przekroczy 3;
  • powyżej 10. roku życia doprowadzonego przez Policję lub Straż Graniczną.

W rodzinie zastępczej zawodowej pełniącej funkcję pogotowia rodzinnego umieszcza się dziecko do czasu unormowania sytuacji dziecka, nie dłużej jednak niż na okres 4 miesięcy.
W szczególnie uzasadnionych przypadkach okres ten może być przedłużony, za zgodą organizatora rodzinnej pieczy zastępczej do 8 miesięcy lub do zakończenia postępowania sądowego o:

  1. powrót dziecka do rodziny;
  2. przysposobienie;
  3. umieszczenie w rodzinnej pieczy zastępczej.

W rodzinie zastępczej zawodowej specjalistycznej nie można w tym samym czasie umieścić dzieci legitymujących się orzeczeniem o niepełnosprawności lub orzeczeniem o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności i dzieci na podstawie ustawy z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich

Z rodziną zastępcza zawodową starosta zawiera umowę o pełnienie funkcji rodziny zastępczej zawodowej, która zawiera się na okres co najmniej 4 lat.

Rodzinny dom dziecka

  • W rodzinnym domu dziecka, w tym samym czasie, może przebywać łącznie nie więcej niż 8 dzieci oraz osób, które osiągnęły pełnoletność przebywając w pieczy zastępczej, o których mowa w art. 37 ust. 2 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej
  • praca prowadzącego rodzinny dom dziecka jest wykonywana na podstawie umowy o świadczenie usług,
  • z prowadzącym rodzinny dom dziecka starosta lub podmiot, któremu powiat zlecił organizowanie rodzinnego domu dziecka, zawiera umowę na okres co najmniej 5 lat

 

Promocja rodzicielstwa zastępczego

Osoby zainteresowane powyższą formą pomocy dziecku zapraszamy do kontaktu z pracownikami Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Nowym Sączu
ul. Kilińskiego 72 A

Tel. 18 447 79 18

e-mail Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

30 maja w całej Polsce obchodzony jest Dzień Rodzicielstwa Zastępczego. Z tej okazji Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Nowym Sączu organizuje spotkania piknikowe dla rodzin zastępczych z dziećmi oraz wychowanków placówek opiekuńczo-wychowawczych.

Pliki do pobrania:

Wniosek o przyznanie świadczenia na pokrycie niezbędnych kosztów związanych z potrzebami przyjętego do rodziny zastępczej dziecka

Wniosek o przyznanie świadczenia na pokrycie wydatków związanych z wystąpieniem zdarzeń losowych lub innych zdarzeń mających wpływ na jakość sprawowanej opieki

Wniosek o przyznanie dofinansowania do wypoczynku poza miejscem zamieszkania dziecka przebywającego w rodzinie zastępczej/rodzinnym domu dziecka

Wniosek o przyznanie środków finansowych na utrzymanie lokalu mieszkalnego w budynku wielorodzinnym lub domu jednorodzinnego

Wniosek o przyznanie świadczenia na pokrycie innych niezbędnych i nieprzewidzianych kosztów związanych z opieką i wychowaniem dziecka

Wniosek o przyznanie świadczenia na pokrycie kosztów związanych z przeprowadzeniem niezbędnego remontu lokalu mieszkalnego w budynku wielorodzinnym lub domu jednorodzinnego

Standardy Ochrony Małoletnich w Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie w Nowym Sączu